so sánh nỗi nhớ trong tây tiến và việt bắc

So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc

(hay nhất)

Hình Ảnh về: So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc

(hay nhất)

Video về: So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc

(hay nhất)

Wiki về So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc

(hay nhất)

So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc

(hay nhất) -

So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc, tổng hợp đầy đủ dàn ý chung và những bài văn cảm nhận hay nhất. Qua các bài văn mẫu sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về tác phẩm, cùng tham khảo nhé!

Đề bài: Cảm nhận của anh (chị) về hai đoạn thơ sau:

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Mường Lát hoa về trong đêm hơi”

(Tây Tiến – Quang Dũng)

Xem thêm: walk out là gì

“Nhớ gì như nhớ người yêu 

Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương 

Nhớ từng bản khói cùng sương 

Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về”

(Việt Bắc – Tố Hữu)

Dàn ý So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc

1. Mở bài

– Giới thiệu vài nét về tá giả và tác phẩm:

+ Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài, tên tuổi của ông gắn liền với thi phẩm “Tây Tiến”. Bài thơ là nỗi nhớ lớn của tác giả về tự nhiên và con người. Bốn câu đầu trình bày rõ nhất nội dung cũng như cảm hứng thông minh nghệ thuật.

+ Việt Bắc là bài thơ xuất sắc của Tố Hữu. Cả bài thơ là tình cảm cách mệnh sâu nặng của những người cán bộ kháng chiến với chiến khu và những kỉ niệm kháng chiến. Bốn câu thơ nằm ở phần I của bài thơ phần nào trình bày được đạo lí ân tình thuỷ chung đó.

    Ví dụ: Trong cuộc đời người nào cũng có ít nhất một niềm thương nỗi nhớ. Có nhẽ vì thế nhưng mà nỗi nhớ đã trở thành đề tài thân thuộc được các nhà văn, thi sĩ ưu ái nói tới. Nếu như trong “Tây Tiến”, Quang Dũng nhớ da diết tự nhiên và con người miền Tây thì tới với “Việt Bắc”, thi sĩ ko chỉ nhớ về con người và tự nhiên hùng vĩ thơ mộng, nhớ về những tháng ngày kháng chiến gieo neo, hào hùng nhưng mà hơn thế nữa là những dấu ấn tươi nguyên về những ngày thắng lợi. Trong rất nhiều nỗi nhớ đó nổi trội lên là những kí ức của Quang Dũng và Tố Hữu về những vùng đất, những địa danh đã làm nên lịch sử. Và điều đó được trình bày rõ nhất qua hai đoạn thơ sau:

(Trích dẫn 2 đoạn thơ)

2. Thân bài

a. Cảm nhận về hai đoạn thơ:

* Đoạn thơ bài Tây Tiến

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!…..

Mường Lát hoa về trong đêm hơi.”

– 2 câu thơ đầu: gọi tên cho xúc cảm chủ đạo của toàn thể thi phẩm. Đó là nỗi nhớ và những hoài niệm.

+ Câu thơ thứ nhất với nhịp 2/2/3, vừa như gián đoạn, vừa như liền mạch. Lúc Quang Dũng nhớ về sông Mã thì ngay ngay lập tức lại thấy nó xa rồi nên “Tây Tiến ơi” vừa như một lời gọi thiết tha, lưu luyến vừa như một xúc cảm dâng trào và nỗi nhớ đã nổi hình, nổi khối. Vì sao lúc nhớ về Tây Tiến, Quang Dũng lại gọi tên sông Mã? Vì dọc trục đường hành quân của họ, dòng sông Mã như một địa danh đồng hành, từng chứng kiến bao kỉ niệm, đau thương, mất mát.

+ Câu thơ thứ hai, Quang Dũng muốn nói rõ hơn về nỗi nhớ của mình, nỗi nhớ rừng núi và mang xúc cảm chơi vơi. Vì địa bàn hoạt động của người chiến binh chủ yếu là núi rừng hiểm trở thành hình ảnh núi, rừng đã ăn sâu vào tâm tưởng những người chiến binh cho dù đã xa Tây Tiến. Còn nỗi “nhớ chơi vơi”, đó là trạng thái xúc cảm mung lung, ko định hình rõ rệt. Nhất là hai chữ “chơi vơi” đó phối hợp với chữ “rồi”, chữ “ơi” ở câu trên tạo nên một thứ hòa âm của nỗi niềm thao thức, nó cứ lan tỏa mênh mông. Những tình cảm này cũng từng được ông cha ta nói tới trong ca dao như là nỗi nhớ chơi vơi, sự bâng khuâng, xao xuyến: “Ra về nhớ bạn chơi vơi”.

+ Cả hai câu thơ cùng kết lại trong vần “ơi”, “chơi vơi”. Nó vẽ lên điều gì đó như xa xôi, như mất mát. Xúc cảm của tác ví thử hụt hẫng, chới với vì Tây Tiến lúc này chỉ là quá khứ. Từ nỗi nhớ và tiếng vẫy gọi của tác giả làm cho Tây Tiến như một sinh thể có hồn, đang chuyển tải xúc cảm của thi sĩ.

– 2 câu thơ tiếp theo:

+ Sài Khao, Mường Lát là những địa danh rất thân thuộc của Tây Bắc góp phần gợi nỗi nhớ chơi vơi. Hình ảnh Tây Bắc hiện lên trong câu thơ mịt mù và cả mỏi mệt, gian lao của đoàn quân như lẫn vào sương. Kế bên cái gieo neo lại pha một tẹo rất thơ, có vẻ như mê hoặc nhưng mà có thật:

“Mường Lát hoa về trong đêm hơi.”

+ Câu thơ rất lạ mắt, “hoa về” chứ ko phải là hoa nở, “đêm hơi” chứ ko phải là đêm sương. Vì nhìn từ xa, đoàn quân Tây Thực hiện quân về Mường Lát mang theo những ngọn đuốc giống như một dòng sông hoa lung linh, ẩn hiện trong đêm sương mờ ảo. Đọc tới đây, cái “mỏi” của đoàn quân dường như tan biến. Quang Dũng thật tài tình lúc viết một câu thơ hồ hết là thanh bằng, lâng lâng, chơi vơi như sương, như hoa, như hồn người. Kế bên cái khắc nghiệt của núi rừng, nguy hiểm của chiến tranh là những khoảnh khắc người lính thả hồn đầy lãng mạn. Đó cũng là chất thơ toát lên từ hiện thực trận chiến, rất đặc trưng cho hồn thơ tài hoa của Quang Dũng.

* Đoạn thơ bài Việt Bắc

“Nhớ gì như nhớ người yêu…..

Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về.”

– Nỗi nhớ đượm đà, sâu nặng của người cán bộ kháng chiến dành cho Việt Bắc, trong đó chan hòa tình nghĩa riêng chung.

– Đoạn thơ là nỗi nhớ người, nhớ cảnh Việt Bắc – mảnh đất gắn bó máu thịt với người cách mệnh. Ko phải trình bày một cách cụ thể nỗi nhớ, Tố Hữu sử dụng hình ảnh so sánh hết sức lạ mắt “nhớ gì như nhớ người yêu”. Thi sĩ đã lấy nỗi nhớ trong tình yêu làm thước đo trị giá để giải nghĩa, lí giải cho tình cảm cán bộ đối với nhân dân. Vì thế, đó ko phải là nỗi nhớ của ý thức, của nghĩa vụ nhưng mà là nỗi nhớ của hai trái tim yêu, của tình cảm tâm thành.

– Câu thơ “Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương” trình bày hai nửa thời kì của nỗi nhớ: vế đầu là thời kì đêm trăng, vế sau là thời kì buổi chiều lao động. Thời kì như chảy ngược, nỗi nhớ đi từ sắp tới xa. Để rồi tình yêu như chuyển thành nỗi nhớ trong tình cảm gia đình. Toàn ko gian núi rừng Việt Bắc được gói gọn trong ko khí gia đình ấm áp tình thương:

“Nhớ từng bản khói cùng sương

Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về.”

=> Hiện lên trong nỗi nhớ nhưng mà Tố Hữu trình bày là một Việt Bắc thân yêu, đẹp bình dị nhưng mà thơ mộng với nhịp sống êm đềm. Hình ảnh “bếp lửa” là một hình ảnh nhiều sức gợi. Nó cho thấy con người Việt Bắc ấm áp, giàu mến thương đồng thời trình bày tình cảm chứa chan, nồng nàn nhưng mà người cán bộ cách mệnh dành cho con người nơi đây mỗi lúc nhớ về. Tình cảm quân dân kết tinh trong ngọn lửa thiêng liêng bất tử đó.

b. So sánh sự tương đồng giữa nỗi nhớ được nhắc tới trong Tây Tiến và Việt Bắc:

– Điểm giống nhau:

+ Đều trình bày nỗi nhớ gắn với một vùng đất cụ thể. Nếu như nỗi “nhớ chơi vơi” của Quang Dũng gắn với địa danh Tây Tiến thì nỗi “nhớ người yêu” của Tố Hữu gắn chặt với ko gian Việt Bắc.

+ Tiếng nói thơ giản dị, mộc mạc, đầy ý nghĩa.

– Điểm không giống nhau:

+ Tây Tiến: sử dụng một loạt các tên địa danh để cụ thể hóa nỗi nhớ, sử dụng khôn khéo văn pháp lãng mạn lúc viết về hiện thực. Thể thơ 7 chữ điêu luyện.

+ Việt Bắc: nêu rất nhiều ko gian (đầu núi, lưng nương, bản, bếp lửa), thời kì không giống nhau (trăng lên đầu núi, nắng chiều, sớm khuya), thể thơ lục bát làm cho nỗi nhớ đậm chất dân gian.

– Nguyên nhân của sự khác lạ:

+ Lí giải từ hoàn cảnh sáng tác và phong cách nghệ thuật của từng thi sĩ.

3. Kết bài

    Đây là hai đoạn thơ rực rỡ trong bài thơ trữ tình của nền thi ca cách mệnh. Thông qua cách trình bày nỗi nhớ rất riêng lẻ của từng thi sĩ, chúng ta thấy được phong cách thông minh đặc trưng của họ và điều đó tạo nên dấu ấn lâu bền trong lòng người đọc.

– Hai đoạn thơ đều diễn tả những nỗi nhớ rất sâu đậm về một địa danh cụ thể gắn với một vùng đất ngập tràn kỉ niệm.

– Dù là nỗi nhớ chơi vơi hay nỗi nhớ người yêu thì chúng ta đều nhận thấy mức độ sâu nặng trong tình cảm thương nhớ của hai thi sĩ.

– Họ ko chỉ nhớ về một nơi cụ thể nhưng mà đó còn là nơi cất giấu những kỉ niệm, những ân tình kháng chiến, những gieo neo đã từng trải qua và hơn thế nữa còn là tình cảm quân dân gắn bó.

Bài văn mẫu So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc

     Từ lịch sử văn học toàn cầu nói chung và lịch sử văn học Việt Nam nói riêng, có thể thấy lúc thi sĩ giải quyết được những yêu cầu đó, thì tác phẩm và tên tuổi của họ sẽ trường tồn mãi với thời kì. Tiêu biểu cho nền văn học Việt Nam thời đoạn 1945 – 1975 là hai tác giả Quang Dũng và Tố Hữu. Cho dù cùng viết về nỗi nhớ tha thiết những địa danh từng công việc, gắn bó trong suốt những tháng ngày gieo neo nhưng mà hào hùng cả dân tộc cùng tham gia kháng chiến chống Pháp, song mỗi thi sĩ đều có một nét đẹp rất riêng, rất lạ mắt trong sáng tác, trình bày qua đoạn trích của hai bài thơ “Tây Tiến” và “Việt Bắc”.

     Tám câu thơ đầu trong bài thơ “Tây Tiến” đã trình bày nỗi nhớ da diết của Quang Dũng qua việc mô tả rừng núi miền Tây, nhắc nhở những kỷ niệm về các chặng đường hành quân gieo neo nhưng mà kiên cường, quả cảm:

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi !

….

Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”

      Mở đầu bài thơ là một tiếng gọi tha thiết: “Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!” – ta cảm thu được dồn nén trong một câu thơ bảy chữ ngắn ngủi là cả một nỗi nhớ cồn cào, da diết khôn nguôi. Vần “ơi” ngân nga, khiến nỗi nhớ dường như kéo dài triền miên. Và nỗi nhớ đó lại càng trải rộng thêm ra, trùm phủ khắp ko gian núi rừng miền Tây lúc chữ “nhớ” được lặp lại hai lần trong câu thơ thứ hai. Cái tài tình của Quang Dũng là đã mô tả nỗi nhớ đó là “nhớ chơi vơi” – một hình ảnh thơ đầy thông minh, lạ mắt và đem lại một hiệu quả vô cùng đắt giá. Từ “chơi vơi” cùng từ “ơi” ở câu trên vang vào thơ như một tiếng vọng, tạo ra một sự âm vang, gợi lên cái phiêu diêu, cái “chơi vơi” của thi sĩ giữa những hình ảnh của rừng núi trở về, hiện lên sống động rợn ngợp khắp ko gian. Một người ngoài cuộc hẳn ko thể có nỗi nhớ đó. Chỉ có Quang Dũng với nỗi lòng của mình mới có nỗi nhớ đó nhưng mà thôi. Thông thường, người ta thường nhớ về kỷ niệm để lại dấu ấn thâm thúy nhất với mình. Nhân vật trước nhất trong nỗi nhớ của Quang Dũng là nhớ về rừng núi:

“Nhớ về rừng núi…”

    Có nhẽ bởi trong suốt cuộc hành quân cùng binh đoàn Tây Tiến, rừng núi chính là quang cảnh đặc trưng nhất, thân thuộc nhất đối với Quang Dũng và đồng chí. Rừng núi in đậm bao thú vui nỗi buồn của người lính. Hơn người nào hết, tác giả chính là người thấm thía nhất những trắc trở mình đã từng trải qua:

“Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Mường Lát hoa về trong đêm hơi

Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm

Nghìn thước lên cao, nghìn thước xuống

Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”

     Quang Dũng ko mô tả thẳng những trắc trở gieo neo của người lính nhưng mà chỉ mô tả cái hoang vu khắc nghiệt của một vùng rừng núi hoang dại; song đọc đoạn thơ người nào cũng hiểu, cũng có thể tưởng tượng ra cuộc sống tranh đấu của người lính Tây Tiến. Những địa danh “Sài Khao”, “Mường Lát”, “Pha Luông” xa lạ càng làm cho núi rừng trở thành xa ngái, hoang vu, nhưng mà ở đó, kỷ niệm ùa về trước nhất trong thi sĩ chính là những cuộc hành quân:

“Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi”

     Câu thơ chùng xuống, đều đều, gợi lên sự mỏi mệt, bải hoải, nặng nề, khiến ta tưởng nghe đâu đoàn binh Tây Tiến sắp ngã xuống, sắp bị lấp chìm đi trong sương núi. Nhưng ko, âm điệu bài thơ bỗng trở thành nhẹ bâng, bồng bềnh bởi một câu thơ nhiều thanh bằng:

“Mường Lát hoa về trong đêm hơi”

     Đó là hương hoa đêm của núi rừng đưa hương ngát hương, hay là hình ảnh những ngọn hoa chúc trên tay người lính cầm trong cuộc hành quân giữa đêm dài? Có nhẽ hiểu theo nghĩa nào cũng đúng, hình ảnh nào cũng rất hay, rất đẹp, rất lãng mạn hiện lên trong một ko gian mờ ảo, phiêu bồng “đêm hơi”. Câu thơ đã xóa tan đi sự mỏi mệt của đoàn quân Tây Tiến để đoàn quân bước tiếp, tiếp tục vượt qua những chặng đường gieo neo:

“Dốc lên khúc khủy dốc thăm thẳm

Nghìn thước lên cao, nghìn thước xuống”

     Hình ảnh “khúc khuỷu” hiện lên làm ta cảm giác trục đường đi khó khăn, vất vả biết mấy. “Dốc thăm thẳm” lại làm cho những trắc trở đó dài thêm ra, sâu hút xuống, và cũng như tôn vị trí người lính đang đứng lên cao vòi vọi, sau lúc đã vượt lên những trục đường ngòng ngoèo, uốn khúc. Đọc câu thơ lên ta cảm nhận rất rõ những bước chân nặng nề gắng gượng gập, những hơi thở nặng nhọc của người lính lúc vượt qua hết con dốc này tới con dốc khác, dốc chồng lên dốc, hết dốc lên cao lại dốc lao xuống vô cùng vô tận. Tự nhiên, địa hình khắc nghiệt của Tây Bắc hiện lên rõ nét, sinh động qua nét bút bạo, khỏe, gân guốc, tiếng nói có tính chạm khắc với một loạt những từ láy “khúc khuỷu”, “thăm thẳm”?

     Song, dù tự nhiên có khắc nghiệt tới đâu, chặng đường có gieo neo cách mấy thì người lính Tây Bắc vẫn hiên ngang, oai dũng vô cùng qua hình ảnh:

“Hẻo lánh cồn mây súng ngút trời”

     Giữa cái xa xôi, hiu hắt, vòi vọi của độ cao, nơi nguy hiểm chồng chất dựng lên thành dốc, thành cồn, người lính đứng đó, mái đầu và đầu súng như chạm vào mây trời, ngang tàng, hiên ngang và khí phách. Hình ảnh thơ tếu táo “súng ngửi trời” đã nhấn đậm thêm vào vẻ đẹp đó của người lính. Ta thấy con người và cây súng đã làm chủ được tự nhiên, làm chế ngự được những khắc nghiệt, thử thách gian lao của một vùng sơn cước u minh. Quang Dũng đã sử dụng một hình ảnh hết sức thông minh, và vô cùng đắc địa. Chỉ một từ “ngửi” đã nói lên được cái ngông, cái ngang tàng của người lính trẻ. Đó ko phải là “chạm trời”, hay “chọc trời” nhưng mà cây súng ở đây lại “ngửi trời”? Bao nhiêu gian lao lúc vượt dốc, băng đường, trở thành một việc vô cùng đơn giản, dễ dàng, cỏn con, chỉ để người lính “ngửi” xem trời như thế nào nhưng mà thôi.

    “Nghìn thước lên cao, nghìn thước xuống” cũng giống câu thơ: “Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm” có nhịp ngắt 4/3 với điệp từ và hai vế đối đã bẻ gập câu thơ, vẽ nên trong ko gian những đường gấp khúc của rừng núi Tây Bắc: lên cao ngút trời, sâu xuống vô cùng, tun hút ko thấy đáy. Đấy vậy nhưng mà lúc vượt qua những chặng đường hành quân tương tự, dường như người lính lại không phải mỏi mệt, bởi dường như bao nặng nhọc đã vơi đi hết bởi một câu thơ toàn thanh bằng lạ mắt:

“Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”

     Đó chính là cái tài ở thơ Quang Dũng. Câu thơ đã gợi lên cái phiêu diêu, chơi vơi, bay bổng nhẹ thênh của ko gian rộng mở. Những mỏi mệt đã lùi hết về phía sau, vương lại nơi những khấp khểnh đường đi nhưng mà người lính đã vượt qua. Người lính hiện giờ chỉ thấy quang cảnh trước mắt trải ra ngút nghìn: những ngôi nhà xa xôi, chìm khuất ẩn hiện trong màn mưa, gợi lên sự bâng khuâng và thoáng thầm lặng trong nỗi nhớ quê nhà.

    Tám câu thơ mở đầu “Tây Tiến” đã gợi ra toàn cảnh những vất vả, gian lao, của chặng đường hành quân giữa tự nhiên khắc nghiệt, rợn ngợp. Đó có nhẽ là những ấn tượng thâm thúy và đậm nét nhất trong những kỷ niệm về Tây Tiến của thi sĩ. Xuyên suốt đoạn thơ, ta cảm thu được nỗi nhớ lúc dâng lên ồ ạt, mãnh liệt, lúc lại như tràn ra mênh mang sâu lắng qua từng câu thơ, vần bằng xen giữa những câu thơ vần trắc, âm hưởng thơ trùng điệp, lúc lên bổng lúc xuống trầm, lãng mạn và cũng hào hùng khôn tả.

     Cũng là một nỗi nhớ về nơi đã từng gắn bó trong những năm tháng hoạt động Cách mệnh, song ta lại bắt gặp một phong cách thơ hoàn toàn khác với “Tây Tiến”, đồng thời mang một vẻ đẹp riêng, đó là bài “Việt Bắc” của Tố Hữu. Nếu như “Tây Tiến” được viết theo thể thất ngôn trường thiên thì “Việt Bắc” được Tố Hữu viết theo thể thơ lục bát, mang ít nhiều âm hưởng của ca dao, dân ca. Có nhẽ bởi vậy nhưng mà nỗi nhớ trong bài thơ là một nỗi nhớ tha thiết, cồn cào nhưng mà sâu lắng, đượm đà, ngọt ngào, đặc trưng là đoạn thơ:

“Nhớ gì như nhớ người yêu

Trăng lên đầu núi, trăng chiều lưng nương

Nhớ từng bản khói cùng sương

Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về

Nhớ từng rừng nứa bờ tre

Ngòi Thia sông Đáy suối Lê vơi đầy

Ta đi ta nhớ những ngày

Mình đây, ta đó đắng cay ngọt bùi…”

     Đọc đoạn thơ, ta thấy ở “Việt Bắc” là một “vân chữ” hoàn toàn khác với “Tây Tiến”. Cả đoạn thơ là một khúc ca êm ái, ngọt ngào, chứa chan tình cảm với lời thơ mở đầu:

“Nhớ gì như nhớ người yêu”

    Nỗi nhớ người yêu là nỗi nhớ như thế nào? Đó là nỗi nhớ nhưng mà chỉ có những người từng trải qua cảm giác yêu rồi mới có thể hiểu rõ được. Tố Hữu đã từng tâm tình với Moselle Gansel – một nhà nghiên cứu văn học người Pháp, rằng ông đã phải lòng quốc gia mình, vậy cho nên ông nhớ quốc gia mình, yêu quốc gia mình như nhớ, như yêu hai người nữ giới trong trái tim ông. Chính vì thế nhưng mà Tố Hữu mới có thể viết ra một câu thơ lãng mạn tới vậy để mô tả nỗi nhớ về Việt Bắc “Nhớ gì như nhớ người yêu”. Đó là nét riêng trong thông minh, một hình ảnh thơ nhưng mà chỉ có Tố Hữu mới hiểu rõ và viết ra đầy tình cảm khiến ta liên tưởng tới câu ca dao:

“Nhớ người nào bổi hổi bổi hổi”

Như đứng đống lửa như ngồi đống than”

     Đó là nỗi nhớ về những quang cảnh thơ mộng đầy thi vị của vùng Tây Bắc:

“Trăng lên đầu núi, trăng chiều lưng nương”

     Hai vế câu thơ là chỉ thời kì lứa đôi hò hứa nhau. Người Việt Bắc cần mẫn, lam lũ, nên thời kì ngơi nghỉ trong ngày là rất ít, những chàng trai cô gái chỉ có thể gặp mặt nhau lúc trăng đã lên ngang tầm đỉnh núi, hoàng hôn đã buông lưng chừng nương rẫy nhưng mà thôi. Có nhẽ bởi vậy cho nên quang cảnh lúc đó mới là đẹp nhất, lãng mạn nhất trong ngày, nên đã để lại ấn tượng trong Tố Hữu một cách rõ nét và thâm thúy hơn cả.

     Nằm bình yên giữa núi cao và nương rẫy là những bản làng người dân tộc vùng cao. Khói bếp thổi cơm đưa lên hòa cùng với sương sớm và sương chiều buông phủ xa mờ, tạo nên một bức tranh nên thơ, lãng mạn mơ mòng:

“Nhớ từng bản khói cùng sương”

     Trong những ngôi nhà chìm khuất trong khói sương đó là hình ảnh cô thôn nữ tảo tần:

“Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về”

      Những cô gái Việt Bắc thao thức kì vọng bên bếp lửa gợi lên ko gian ấm áp tình người và cả tình đời, lưu giữ lại trong tác giả một hình ảnh thân yêu, ấm áp. Việt Bắc có những vùng ngút ngàn tre nứa, mang đầy sức sống và cũng mang bóng vía của con người nơi đây và những vẻ đẹp giản dị, mộc mạc nhưng mà thẳng thắn, kiên cường quật cường. Tác giả nhớ về rừng tre nứa cũng là nhớ phẩm chất của con người nơi đây:

“Nhớ từng rừng nứa bờ tre”

     Nhớ từ những bản làng, người cán bộ đưa tầm nhìn của nỗi nhớ rộng sang những rừng tre nứa, rồi những con suối, dòng sông len lỏi giữa núi rừng:

“Ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê rơi đầy”

     Hai chữ “vơi đầy” ko chỉ mô tả dòng nước nhưng mà còn để chỉ sự ấm áp của tình nghĩa gắn bó giữa cán bộ Cách mệnh và người dân Việt Bắc suốt 15 năm dài kháng chiến.

  Tương tự, mỗi bài thơ đều có phong cách rất riêng, khơi gợi lên trong lòng độc giả những sắc thái xúc cảm không giống nhau. Đó chính là “vân chữ” của mỗi tác giả, tạo nên trị giá riêng cho mỗi bài thơ, làm nên sự nổi tiếng và sức vạn thọ bền cho tác phẩm. Viết ra được những lời thơ tương tự là nhờ vào ko chỉ tài năng nhưng mà còn là khả năng đào sâu tìm tòi những điều mới mẻ và những xúc cảm, cảm nhận riêng của từng tác giả. Có thể nói Tố Hữu và Quang Dũng là những người nghệ sĩ thứ thiệt với mỗi “dạng vân chữ” độc tồn, “ko trộn lẫn” của riêng mình.

…/…

Từ dàn ý So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc nhưng mà Top loigiai đã hướng dẫn trên đây, các em hãy vận dụng tri thức đã học, liên kết với cách hành văn của mình để làm thành một bài viết hoàn chỉnh nhé. Ngoài ra, chúng tôi thường xuyên cập nhật những bài văn mẫu lớp 12 hay nhất phục vụ việc học văn của các em. Chúc các em luôn học vui và học tốt!

Đăng bởi: Trường THPT Trần Hưng Đạo

Phân mục: Lớp 12, Ngữ Văn 12

#sánh #nỗi #nhớ #trong #bài #Tây #Tiến #và #Việt #Bắc #hay #nhất

#sánh #nỗi #nhớ #trong #bài #Tây #Tiến #và #Việt #Bắc #hay #nhất

So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc, tổng hợp đầy đủ dàn ý chung và những bài văn cảm nhận hay nhất. Qua các bài văn mẫu sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về tác phẩm, cùng tham khảo nhé!
Đề bài: Cảm nhận của anh (chị) về hai đoạn thơ sau:
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi”
(Tây Tiến – Quang Dũng)

(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});

“Nhớ gì như nhớ người yêu 
Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương 
Nhớ từng bản khói cùng sương 
Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về”
(Việt Bắc – Tố Hữu)
Xem nhanh nội dung1 Dàn ý So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc2 Bài văn mẫu So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc
Dàn ý So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc

1. Mở bài
– Giới thiệu vài nét về tá giả và tác phẩm:
+ Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài, tên tuổi của ông gắn liền với thi phẩm “Tây Tiến”. Bài thơ là nỗi nhớ lớn của tác giả về tự nhiên và con người. Bốn câu đầu trình bày rõ nhất nội dung cũng như cảm hứng thông minh nghệ thuật.
+ Việt Bắc là bài thơ xuất sắc của Tố Hữu. Cả bài thơ là tình cảm cách mệnh sâu nặng của những người cán bộ kháng chiến với chiến khu và những kỉ niệm kháng chiến. Bốn câu thơ nằm ở phần I của bài thơ phần nào trình bày được đạo lí ân tình thuỷ chung đó.
    Ví dụ: Trong cuộc đời người nào cũng có ít nhất một niềm thương nỗi nhớ. Có nhẽ vì thế nhưng mà nỗi nhớ đã trở thành đề tài thân thuộc được các nhà văn, thi sĩ ưu ái nói tới. Nếu như trong “Tây Tiến”, Quang Dũng nhớ da diết tự nhiên và con người miền Tây thì tới với “Việt Bắc”, thi sĩ ko chỉ nhớ về con người và tự nhiên hùng vĩ thơ mộng, nhớ về những tháng ngày kháng chiến gieo neo, hào hùng nhưng mà hơn thế nữa là những dấu ấn tươi nguyên về những ngày thắng lợi. Trong rất nhiều nỗi nhớ đó nổi trội lên là những kí ức của Quang Dũng và Tố Hữu về những vùng đất, những địa danh đã làm nên lịch sử. Và điều đó được trình bày rõ nhất qua hai đoạn thơ sau:
(Trích dẫn 2 đoạn thơ)
2. Thân bài
a. Cảm nhận về hai đoạn thơ:
* Đoạn thơ bài Tây Tiến
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!…..
Mường Lát hoa về trong đêm hơi.”
– 2 câu thơ đầu: gọi tên cho xúc cảm chủ đạo của toàn thể thi phẩm. Đó là nỗi nhớ và những hoài niệm.
+ Câu thơ thứ nhất với nhịp 2/2/3, vừa như gián đoạn, vừa như liền mạch. Lúc Quang Dũng nhớ về sông Mã thì ngay ngay lập tức lại thấy nó xa rồi nên “Tây Tiến ơi” vừa như một lời gọi thiết tha, lưu luyến vừa như một xúc cảm dâng trào và nỗi nhớ đã nổi hình, nổi khối. Vì sao lúc nhớ về Tây Tiến, Quang Dũng lại gọi tên sông Mã? Vì dọc trục đường hành quân của họ, dòng sông Mã như một địa danh đồng hành, từng chứng kiến bao kỉ niệm, đau thương, mất mát.
+ Câu thơ thứ hai, Quang Dũng muốn nói rõ hơn về nỗi nhớ của mình, nỗi nhớ rừng núi và mang xúc cảm chơi vơi. Vì địa bàn hoạt động của người chiến binh chủ yếu là núi rừng hiểm trở thành hình ảnh núi, rừng đã ăn sâu vào tâm tưởng những người chiến binh cho dù đã xa Tây Tiến. Còn nỗi “nhớ chơi vơi”, đó là trạng thái xúc cảm mung lung, ko định hình rõ rệt. Nhất là hai chữ “chơi vơi” đó phối hợp với chữ “rồi”, chữ “ơi” ở câu trên tạo nên một thứ hòa âm của nỗi niềm thao thức, nó cứ lan tỏa mênh mông. Những tình cảm này cũng từng được ông cha ta nói tới trong ca dao như là nỗi nhớ chơi vơi, sự bâng khuâng, xao xuyến: “Ra về nhớ bạn chơi vơi”.
+ Cả hai câu thơ cùng kết lại trong vần “ơi”, “chơi vơi”. Nó vẽ lên điều gì đó như xa xôi, như mất mát. Xúc cảm của tác ví thử hụt hẫng, chới với vì Tây Tiến lúc này chỉ là quá khứ. Từ nỗi nhớ và tiếng vẫy gọi của tác giả làm cho Tây Tiến như một sinh thể có hồn, đang chuyển tải xúc cảm của thi sĩ.
– 2 câu thơ tiếp theo:
+ Sài Khao, Mường Lát là những địa danh rất thân thuộc của Tây Bắc góp phần gợi nỗi nhớ chơi vơi. Hình ảnh Tây Bắc hiện lên trong câu thơ mịt mù và cả mỏi mệt, gian lao của đoàn quân như lẫn vào sương. Kế bên cái gieo neo lại pha một tẹo rất thơ, có vẻ như mê hoặc nhưng mà có thật:
“Mường Lát hoa về trong đêm hơi.”
+ Câu thơ rất lạ mắt, “hoa về” chứ ko phải là hoa nở, “đêm hơi” chứ ko phải là đêm sương. Vì nhìn từ xa, đoàn quân Tây Thực hiện quân về Mường Lát mang theo những ngọn đuốc giống như một dòng sông hoa lung linh, ẩn hiện trong đêm sương mờ ảo. Đọc tới đây, cái “mỏi” của đoàn quân dường như tan biến. Quang Dũng thật tài tình lúc viết một câu thơ hồ hết là thanh bằng, lâng lâng, chơi vơi như sương, như hoa, như hồn người. Kế bên cái khắc nghiệt của núi rừng, nguy hiểm của chiến tranh là những khoảnh khắc người lính thả hồn đầy lãng mạn. Đó cũng là chất thơ toát lên từ hiện thực trận chiến, rất đặc trưng cho hồn thơ tài hoa của Quang Dũng.
* Đoạn thơ bài Việt Bắc
“Nhớ gì như nhớ người yêu…..
Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về.”
– Nỗi nhớ đượm đà, sâu nặng của người cán bộ kháng chiến dành cho Việt Bắc, trong đó chan hòa tình nghĩa riêng chung.
– Đoạn thơ là nỗi nhớ người, nhớ cảnh Việt Bắc – mảnh đất gắn bó máu thịt với người cách mệnh. Ko phải trình bày một cách cụ thể nỗi nhớ, Tố Hữu sử dụng hình ảnh so sánh hết sức lạ mắt “nhớ gì như nhớ người yêu”. Thi sĩ đã lấy nỗi nhớ trong tình yêu làm thước đo trị giá để giải nghĩa, lí giải cho tình cảm cán bộ đối với nhân dân. Vì thế, đó ko phải là nỗi nhớ của ý thức, của nghĩa vụ nhưng mà là nỗi nhớ của hai trái tim yêu, của tình cảm tâm thành.
– Câu thơ “Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương” trình bày hai nửa thời kì của nỗi nhớ: vế đầu là thời kì đêm trăng, vế sau là thời kì buổi chiều lao động. Thời kì như chảy ngược, nỗi nhớ đi từ sắp tới xa. Để rồi tình yêu như chuyển thành nỗi nhớ trong tình cảm gia đình. Toàn ko gian núi rừng Việt Bắc được gói gọn trong ko khí gia đình ấm áp tình thương:
“Nhớ từng bản khói cùng sương
Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về.”
=> Hiện lên trong nỗi nhớ nhưng mà Tố Hữu trình bày là một Việt Bắc thân yêu, đẹp bình dị nhưng mà thơ mộng với nhịp sống êm đềm. Hình ảnh “bếp lửa” là một hình ảnh nhiều sức gợi. Nó cho thấy con người Việt Bắc ấm áp, giàu mến thương đồng thời trình bày tình cảm chứa chan, nồng nàn nhưng mà người cán bộ cách mệnh dành cho con người nơi đây mỗi lúc nhớ về. Tình cảm quân dân kết tinh trong ngọn lửa thiêng liêng bất tử đó.
b. So sánh sự tương đồng giữa nỗi nhớ được nhắc tới trong Tây Tiến và Việt Bắc:
– Điểm giống nhau:
+ Đều trình bày nỗi nhớ gắn với một vùng đất cụ thể. Nếu như nỗi “nhớ chơi vơi” của Quang Dũng gắn với địa danh Tây Tiến thì nỗi “nhớ người yêu” của Tố Hữu gắn chặt với ko gian Việt Bắc.
+ Tiếng nói thơ giản dị, mộc mạc, đầy ý nghĩa.
– Điểm không giống nhau:
+ Tây Tiến: sử dụng một loạt các tên địa danh để cụ thể hóa nỗi nhớ, sử dụng khôn khéo văn pháp lãng mạn lúc viết về hiện thực. Thể thơ 7 chữ điêu luyện.
+ Việt Bắc: nêu rất nhiều ko gian (đầu núi, lưng nương, bản, bếp lửa), thời kì không giống nhau (trăng lên đầu núi, nắng chiều, sớm khuya), thể thơ lục bát làm cho nỗi nhớ đậm chất dân gian.
– Nguyên nhân của sự khác lạ:
+ Lí giải từ hoàn cảnh sáng tác và phong cách nghệ thuật của từng thi sĩ.
3. Kết bài
    Đây là hai đoạn thơ rực rỡ trong bài thơ trữ tình của nền thi ca cách mệnh. Thông qua cách trình bày nỗi nhớ rất riêng lẻ của từng thi sĩ, chúng ta thấy được phong cách thông minh đặc trưng của họ và điều đó tạo nên dấu ấn lâu bền trong lòng người đọc.
– Hai đoạn thơ đều diễn tả những nỗi nhớ rất sâu đậm về một địa danh cụ thể gắn với một vùng đất ngập tràn kỉ niệm.
– Dù là nỗi nhớ chơi vơi hay nỗi nhớ người yêu thì chúng ta đều nhận thấy mức độ sâu nặng trong tình cảm thương nhớ của hai thi sĩ.
– Họ ko chỉ nhớ về một nơi cụ thể nhưng mà đó còn là nơi cất giấu những kỉ niệm, những ân tình kháng chiến, những gieo neo đã từng trải qua và hơn thế nữa còn là tình cảm quân dân gắn bó.
Bài văn mẫu So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc

(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});

     Từ lịch sử văn học toàn cầu nói chung và lịch sử văn học Việt Nam nói riêng, có thể thấy lúc thi sĩ giải quyết được những yêu cầu đó, thì tác phẩm và tên tuổi của họ sẽ trường tồn mãi với thời kì. Tiêu biểu cho nền văn học Việt Nam thời đoạn 1945 – 1975 là hai tác giả Quang Dũng và Tố Hữu. Cho dù cùng viết về nỗi nhớ tha thiết những địa danh từng công việc, gắn bó trong suốt những tháng ngày gieo neo nhưng mà hào hùng cả dân tộc cùng tham gia kháng chiến chống Pháp, song mỗi thi sĩ đều có một nét đẹp rất riêng, rất lạ mắt trong sáng tác, trình bày qua đoạn trích của hai bài thơ “Tây Tiến” và “Việt Bắc”.
     Tám câu thơ đầu trong bài thơ “Tây Tiến” đã trình bày nỗi nhớ da diết của Quang Dũng qua việc mô tả rừng núi miền Tây, nhắc nhở những kỷ niệm về các chặng đường hành quân gieo neo nhưng mà kiên cường, quả cảm:
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi !
….
Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”
      Mở đầu bài thơ là một tiếng gọi tha thiết: “Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!” – ta cảm thu được dồn nén trong một câu thơ bảy chữ ngắn ngủi là cả một nỗi nhớ cồn cào, da diết khôn nguôi. Vần “ơi” ngân nga, khiến nỗi nhớ dường như kéo dài triền miên. Và nỗi nhớ đó lại càng trải rộng thêm ra, trùm phủ khắp ko gian núi rừng miền Tây lúc chữ “nhớ” được lặp lại hai lần trong câu thơ thứ hai. Cái tài tình của Quang Dũng là đã mô tả nỗi nhớ đó là “nhớ chơi vơi” – một hình ảnh thơ đầy thông minh, lạ mắt và đem lại một hiệu quả vô cùng đắt giá. Từ “chơi vơi” cùng từ “ơi” ở câu trên vang vào thơ như một tiếng vọng, tạo ra một sự âm vang, gợi lên cái phiêu diêu, cái “chơi vơi” của thi sĩ giữa những hình ảnh của rừng núi trở về, hiện lên sống động rợn ngợp khắp ko gian. Một người ngoài cuộc hẳn ko thể có nỗi nhớ đó. Chỉ có Quang Dũng với nỗi lòng của mình mới có nỗi nhớ đó nhưng mà thôi. Thông thường, người ta thường nhớ về kỷ niệm để lại dấu ấn thâm thúy nhất với mình. Nhân vật trước nhất trong nỗi nhớ của Quang Dũng là nhớ về rừng núi:
“Nhớ về rừng núi…”
    Có nhẽ bởi trong suốt cuộc hành quân cùng binh đoàn Tây Tiến, rừng núi chính là quang cảnh đặc trưng nhất, thân thuộc nhất đối với Quang Dũng và đồng chí. Rừng núi in đậm bao thú vui nỗi buồn của người lính. Hơn người nào hết, tác giả chính là người thấm thía nhất những trắc trở mình đã từng trải qua:
“Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm
Nghìn thước lên cao, nghìn thước xuống
Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”
     Quang Dũng ko mô tả thẳng những trắc trở gieo neo của người lính nhưng mà chỉ mô tả cái hoang vu khắc nghiệt của một vùng rừng núi hoang dại; song đọc đoạn thơ người nào cũng hiểu, cũng có thể tưởng tượng ra cuộc sống tranh đấu của người lính Tây Tiến. Những địa danh “Sài Khao”, “Mường Lát”, “Pha Luông” xa lạ càng làm cho núi rừng trở thành xa ngái, hoang vu, nhưng mà ở đó, kỷ niệm ùa về trước nhất trong thi sĩ chính là những cuộc hành quân:
“Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi”
     Câu thơ chùng xuống, đều đều, gợi lên sự mỏi mệt, bải hoải, nặng nề, khiến ta tưởng nghe đâu đoàn binh Tây Tiến sắp ngã xuống, sắp bị lấp chìm đi trong sương núi. Nhưng ko, âm điệu bài thơ bỗng trở thành nhẹ bâng, bồng bềnh bởi một câu thơ nhiều thanh bằng:
“Mường Lát hoa về trong đêm hơi”
     Đó là hương hoa đêm của núi rừng đưa hương ngát hương, hay là hình ảnh những ngọn hoa chúc trên tay người lính cầm trong cuộc hành quân giữa đêm dài? Có nhẽ hiểu theo nghĩa nào cũng đúng, hình ảnh nào cũng rất hay, rất đẹp, rất lãng mạn hiện lên trong một ko gian mờ ảo, phiêu bồng “đêm hơi”. Câu thơ đã xóa tan đi sự mỏi mệt của đoàn quân Tây Tiến để đoàn quân bước tiếp, tiếp tục vượt qua những chặng đường gieo neo:
“Dốc lên khúc khủy dốc thăm thẳm
Nghìn thước lên cao, nghìn thước xuống”
     Hình ảnh “khúc khuỷu” hiện lên làm ta cảm giác trục đường đi khó khăn, vất vả biết mấy. “Dốc thăm thẳm” lại làm cho những trắc trở đó dài thêm ra, sâu hút xuống, và cũng như tôn vị trí người lính đang đứng lên cao vòi vọi, sau lúc đã vượt lên những trục đường ngòng ngoèo, uốn khúc. Đọc câu thơ lên ta cảm nhận rất rõ những bước chân nặng nề gắng gượng gập, những hơi thở nặng nhọc của người lính lúc vượt qua hết con dốc này tới con dốc khác, dốc chồng lên dốc, hết dốc lên cao lại dốc lao xuống vô cùng vô tận. Tự nhiên, địa hình khắc nghiệt của Tây Bắc hiện lên rõ nét, sinh động qua nét bút bạo, khỏe, gân guốc, tiếng nói có tính chạm khắc với một loạt những từ láy “khúc khuỷu”, “thăm thẳm”?
     Song, dù tự nhiên có khắc nghiệt tới đâu, chặng đường có gieo neo cách mấy thì người lính Tây Bắc vẫn hiên ngang, oai dũng vô cùng qua hình ảnh:
“Hẻo lánh cồn mây súng ngút trời”
     Giữa cái xa xôi, hiu hắt, vòi vọi của độ cao, nơi nguy hiểm chồng chất dựng lên thành dốc, thành cồn, người lính đứng đó, mái đầu và đầu súng như chạm vào mây trời, ngang tàng, hiên ngang và khí phách. Hình ảnh thơ tếu táo “súng ngửi trời” đã nhấn đậm thêm vào vẻ đẹp đó của người lính. Ta thấy con người và cây súng đã làm chủ được tự nhiên, làm chế ngự được những khắc nghiệt, thử thách gian lao của một vùng sơn cước u minh. Quang Dũng đã sử dụng một hình ảnh hết sức thông minh, và vô cùng đắc địa. Chỉ một từ “ngửi” đã nói lên được cái ngông, cái ngang tàng của người lính trẻ. Đó ko phải là “chạm trời”, hay “chọc trời” nhưng mà cây súng ở đây lại “ngửi trời”? Bao nhiêu gian lao lúc vượt dốc, băng đường, trở thành một việc vô cùng đơn giản, dễ dàng, cỏn con, chỉ để người lính “ngửi” xem trời như thế nào nhưng mà thôi.
    “Nghìn thước lên cao, nghìn thước xuống” cũng giống câu thơ: “Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm” có nhịp ngắt 4/3 với điệp từ và hai vế đối đã bẻ gập câu thơ, vẽ nên trong ko gian những đường gấp khúc của rừng núi Tây Bắc: lên cao ngút trời, sâu xuống vô cùng, tun hút ko thấy đáy. Đấy vậy nhưng mà lúc vượt qua những chặng đường hành quân tương tự, dường như người lính lại không phải mỏi mệt, bởi dường như bao nặng nhọc đã vơi đi hết bởi một câu thơ toàn thanh bằng lạ mắt:
“Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”
     Đó chính là cái tài ở thơ Quang Dũng. Câu thơ đã gợi lên cái phiêu diêu, chơi vơi, bay bổng nhẹ thênh của ko gian rộng mở. Những mỏi mệt đã lùi hết về phía sau, vương lại nơi những khấp khểnh đường đi nhưng mà người lính đã vượt qua. Người lính hiện giờ chỉ thấy quang cảnh trước mắt trải ra ngút nghìn: những ngôi nhà xa xôi, chìm khuất ẩn hiện trong màn mưa, gợi lên sự bâng khuâng và thoáng thầm lặng trong nỗi nhớ quê nhà.
    Tám câu thơ mở đầu “Tây Tiến” đã gợi ra toàn cảnh những vất vả, gian lao, của chặng đường hành quân giữa tự nhiên khắc nghiệt, rợn ngợp. Đó có nhẽ là những ấn tượng thâm thúy và đậm nét nhất trong những kỷ niệm về Tây Tiến của thi sĩ. Xuyên suốt đoạn thơ, ta cảm thu được nỗi nhớ lúc dâng lên ồ ạt, mãnh liệt, lúc lại như tràn ra mênh mang sâu lắng qua từng câu thơ, vần bằng xen giữa những câu thơ vần trắc, âm hưởng thơ trùng điệp, lúc lên bổng lúc xuống trầm, lãng mạn và cũng hào hùng khôn tả.
     Cũng là một nỗi nhớ về nơi đã từng gắn bó trong những năm tháng hoạt động Cách mệnh, song ta lại bắt gặp một phong cách thơ hoàn toàn khác với “Tây Tiến”, đồng thời mang một vẻ đẹp riêng, đó là bài “Việt Bắc” của Tố Hữu. Nếu như “Tây Tiến” được viết theo thể thất ngôn trường thiên thì “Việt Bắc” được Tố Hữu viết theo thể thơ lục bát, mang ít nhiều âm hưởng của ca dao, dân ca. Có nhẽ bởi vậy nhưng mà nỗi nhớ trong bài thơ là một nỗi nhớ tha thiết, cồn cào nhưng mà sâu lắng, đượm đà, ngọt ngào, đặc trưng là đoạn thơ:
“Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi, trăng chiều lưng nương
Nhớ từng bản khói cùng sương
Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về
Nhớ từng rừng nứa bờ tre
Ngòi Thia sông Đáy suối Lê vơi đầy
Ta đi ta nhớ những ngày
Mình đây, ta đó đắng cay ngọt bùi…”
     Đọc đoạn thơ, ta thấy ở “Việt Bắc” là một “vân chữ” hoàn toàn khác với “Tây Tiến”. Cả đoạn thơ là một khúc ca êm ái, ngọt ngào, chứa chan tình cảm với lời thơ mở đầu:
“Nhớ gì như nhớ người yêu”
    Nỗi nhớ người yêu là nỗi nhớ như thế nào? Đó là nỗi nhớ nhưng mà chỉ có những người từng trải qua cảm giác yêu rồi mới có thể hiểu rõ được. Tố Hữu đã từng tâm tình với Moselle Gansel – một nhà nghiên cứu văn học người Pháp, rằng ông đã phải lòng quốc gia mình, vậy cho nên ông nhớ quốc gia mình, yêu quốc gia mình như nhớ, như yêu hai người nữ giới trong trái tim ông. Chính vì thế nhưng mà Tố Hữu mới có thể viết ra một câu thơ lãng mạn tới vậy để mô tả nỗi nhớ về Việt Bắc “Nhớ gì như nhớ người yêu”. Đó là nét riêng trong thông minh, một hình ảnh thơ nhưng mà chỉ có Tố Hữu mới hiểu rõ và viết ra đầy tình cảm khiến ta liên tưởng tới câu ca dao:
“Nhớ người nào bổi hổi bổi hổi”
Như đứng đống lửa như ngồi đống than”
     Đó là nỗi nhớ về những quang cảnh thơ mộng đầy thi vị của vùng Tây Bắc:
“Trăng lên đầu núi, trăng chiều lưng nương”
     Hai vế câu thơ là chỉ thời kì lứa đôi hò hứa nhau. Người Việt Bắc cần mẫn, lam lũ, nên thời kì ngơi nghỉ trong ngày là rất ít, những chàng trai cô gái chỉ có thể gặp mặt nhau lúc trăng đã lên ngang tầm đỉnh núi, hoàng hôn đã buông lưng chừng nương rẫy nhưng mà thôi. Có nhẽ bởi vậy cho nên quang cảnh lúc đó mới là đẹp nhất, lãng mạn nhất trong ngày, nên đã để lại ấn tượng trong Tố Hữu một cách rõ nét và thâm thúy hơn cả.
     Nằm bình yên giữa núi cao và nương rẫy là những bản làng người dân tộc vùng cao. Khói bếp thổi cơm đưa lên hòa cùng với sương sớm và sương chiều buông phủ xa mờ, tạo nên một bức tranh nên thơ, lãng mạn mơ mòng:
“Nhớ từng bản khói cùng sương”
     Trong những ngôi nhà chìm khuất trong khói sương đó là hình ảnh cô thôn nữ tảo tần:
“Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về”
      Những cô gái Việt Bắc thao thức kì vọng bên bếp lửa gợi lên ko gian ấm áp tình người và cả tình đời, lưu giữ lại trong tác giả một hình ảnh thân yêu, ấm áp. Việt Bắc có những vùng ngút ngàn tre nứa, mang đầy sức sống và cũng mang bóng vía của con người nơi đây và những vẻ đẹp giản dị, mộc mạc nhưng mà thẳng thắn, kiên cường quật cường. Tác giả nhớ về rừng tre nứa cũng là nhớ phẩm chất của con người nơi đây:
“Nhớ từng rừng nứa bờ tre”
     Nhớ từ những bản làng, người cán bộ đưa tầm nhìn của nỗi nhớ rộng sang những rừng tre nứa, rồi những con suối, dòng sông len lỏi giữa núi rừng:
“Ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê rơi đầy”
     Hai chữ “vơi đầy” ko chỉ mô tả dòng nước nhưng mà còn để chỉ sự ấm áp của tình nghĩa gắn bó giữa cán bộ Cách mệnh và người dân Việt Bắc suốt 15 năm dài kháng chiến.
  Tương tự, mỗi bài thơ đều có phong cách rất riêng, khơi gợi lên trong lòng độc giả những sắc thái xúc cảm không giống nhau. Đó chính là “vân chữ” của mỗi tác giả, tạo nên trị giá riêng cho mỗi bài thơ, làm nên sự nổi tiếng và sức vạn thọ bền cho tác phẩm. Viết ra được những lời thơ tương tự là nhờ vào ko chỉ tài năng nhưng mà còn là khả năng đào sâu tìm tòi những điều mới mẻ và những xúc cảm, cảm nhận riêng của từng tác giả. Có thể nói Tố Hữu và Quang Dũng là những người nghệ sĩ thứ thiệt với mỗi “dạng vân chữ” độc tồn, “ko trộn lẫn” của riêng mình.
…/…
Từ dàn ý So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc nhưng mà Top loigiai đã hướng dẫn trên đây, các em hãy vận dụng tri thức đã học, liên kết với cách hành văn của mình để làm thành một bài viết hoàn chỉnh nhé. Ngoài ra, chúng tôi thường xuyên cập nhật những bài văn mẫu lớp 12 hay nhất phục vụ việc học văn của các em. Chúc các em luôn học vui và học tốt!
Đăng bởi: Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Lớp 12, Ngữ Văn 12

#sánh #nỗi #nhớ #trong #bài #Tây #Tiến #và #Việt #Bắc #hay #nhất

#sánh #nỗi #nhớ #trong #bài #Tây #Tiến #và #Việt #Bắc #hay #nhất

#sánh #nỗi #nhớ #trong #bài #Tây #Tiến #và #Việt #Bắc #hay #nhất

#sánh #nỗi #nhớ #trong #bài #Tây #Tiến #và #Việt #Bắc #hay #nhất

So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc, tổng hợp đầy đủ dàn ý chung và những bài văn cảm nhận hay nhất. Qua các bài văn mẫu sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về tác phẩm, cùng tham khảo nhé!
Đề bài: Cảm nhận của anh (chị) về hai đoạn thơ sau:
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi”
(Tây Tiến – Quang Dũng)

(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});

“Nhớ gì như nhớ người yêu 
Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương 
Nhớ từng bản khói cùng sương 
Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về”
(Việt Bắc – Tố Hữu)
Xem nhanh nội dung1 Dàn ý So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc2 Bài văn mẫu So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc
Dàn ý So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc

1. Mở bài
– Giới thiệu vài nét về tá giả và tác phẩm:
+ Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài, tên tuổi của ông gắn liền với thi phẩm “Tây Tiến”. Bài thơ là nỗi nhớ lớn của tác giả về tự nhiên và con người. Bốn câu đầu trình bày rõ nhất nội dung cũng như cảm hứng thông minh nghệ thuật.
+ Việt Bắc là bài thơ xuất sắc của Tố Hữu. Cả bài thơ là tình cảm cách mệnh sâu nặng của những người cán bộ kháng chiến với chiến khu và những kỉ niệm kháng chiến. Bốn câu thơ nằm ở phần I của bài thơ phần nào trình bày được đạo lí ân tình thuỷ chung đó.
    Ví dụ: Trong cuộc đời người nào cũng có ít nhất một niềm thương nỗi nhớ. Có nhẽ vì thế nhưng mà nỗi nhớ đã trở thành đề tài thân thuộc được các nhà văn, thi sĩ ưu ái nói tới. Nếu như trong “Tây Tiến”, Quang Dũng nhớ da diết tự nhiên và con người miền Tây thì tới với “Việt Bắc”, thi sĩ ko chỉ nhớ về con người và tự nhiên hùng vĩ thơ mộng, nhớ về những tháng ngày kháng chiến gieo neo, hào hùng nhưng mà hơn thế nữa là những dấu ấn tươi nguyên về những ngày thắng lợi. Trong rất nhiều nỗi nhớ đó nổi trội lên là những kí ức của Quang Dũng và Tố Hữu về những vùng đất, những địa danh đã làm nên lịch sử. Và điều đó được trình bày rõ nhất qua hai đoạn thơ sau:
(Trích dẫn 2 đoạn thơ)
2. Thân bài
a. Cảm nhận về hai đoạn thơ:
* Đoạn thơ bài Tây Tiến
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!…..
Mường Lát hoa về trong đêm hơi.”
– 2 câu thơ đầu: gọi tên cho xúc cảm chủ đạo của toàn thể thi phẩm. Đó là nỗi nhớ và những hoài niệm.
+ Câu thơ thứ nhất với nhịp 2/2/3, vừa như gián đoạn, vừa như liền mạch. Lúc Quang Dũng nhớ về sông Mã thì ngay ngay lập tức lại thấy nó xa rồi nên “Tây Tiến ơi” vừa như một lời gọi thiết tha, lưu luyến vừa như một xúc cảm dâng trào và nỗi nhớ đã nổi hình, nổi khối. Vì sao lúc nhớ về Tây Tiến, Quang Dũng lại gọi tên sông Mã? Vì dọc trục đường hành quân của họ, dòng sông Mã như một địa danh đồng hành, từng chứng kiến bao kỉ niệm, đau thương, mất mát.
+ Câu thơ thứ hai, Quang Dũng muốn nói rõ hơn về nỗi nhớ của mình, nỗi nhớ rừng núi và mang xúc cảm chơi vơi. Vì địa bàn hoạt động của người chiến binh chủ yếu là núi rừng hiểm trở thành hình ảnh núi, rừng đã ăn sâu vào tâm tưởng những người chiến binh cho dù đã xa Tây Tiến. Còn nỗi “nhớ chơi vơi”, đó là trạng thái xúc cảm mung lung, ko định hình rõ rệt. Nhất là hai chữ “chơi vơi” đó phối hợp với chữ “rồi”, chữ “ơi” ở câu trên tạo nên một thứ hòa âm của nỗi niềm thao thức, nó cứ lan tỏa mênh mông. Những tình cảm này cũng từng được ông cha ta nói tới trong ca dao như là nỗi nhớ chơi vơi, sự bâng khuâng, xao xuyến: “Ra về nhớ bạn chơi vơi”.
+ Cả hai câu thơ cùng kết lại trong vần “ơi”, “chơi vơi”. Nó vẽ lên điều gì đó như xa xôi, như mất mát. Xúc cảm của tác ví thử hụt hẫng, chới với vì Tây Tiến lúc này chỉ là quá khứ. Từ nỗi nhớ và tiếng vẫy gọi của tác giả làm cho Tây Tiến như một sinh thể có hồn, đang chuyển tải xúc cảm của thi sĩ.
– 2 câu thơ tiếp theo:
+ Sài Khao, Mường Lát là những địa danh rất thân thuộc của Tây Bắc góp phần gợi nỗi nhớ chơi vơi. Hình ảnh Tây Bắc hiện lên trong câu thơ mịt mù và cả mỏi mệt, gian lao của đoàn quân như lẫn vào sương. Kế bên cái gieo neo lại pha một tẹo rất thơ, có vẻ như mê hoặc nhưng mà có thật:
“Mường Lát hoa về trong đêm hơi.”
+ Câu thơ rất lạ mắt, “hoa về” chứ ko phải là hoa nở, “đêm hơi” chứ ko phải là đêm sương. Vì nhìn từ xa, đoàn quân Tây Thực hiện quân về Mường Lát mang theo những ngọn đuốc giống như một dòng sông hoa lung linh, ẩn hiện trong đêm sương mờ ảo. Đọc tới đây, cái “mỏi” của đoàn quân dường như tan biến. Quang Dũng thật tài tình lúc viết một câu thơ hồ hết là thanh bằng, lâng lâng, chơi vơi như sương, như hoa, như hồn người. Kế bên cái khắc nghiệt của núi rừng, nguy hiểm của chiến tranh là những khoảnh khắc người lính thả hồn đầy lãng mạn. Đó cũng là chất thơ toát lên từ hiện thực trận chiến, rất đặc trưng cho hồn thơ tài hoa của Quang Dũng.
* Đoạn thơ bài Việt Bắc
“Nhớ gì như nhớ người yêu…..
Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về.”
– Nỗi nhớ đượm đà, sâu nặng của người cán bộ kháng chiến dành cho Việt Bắc, trong đó chan hòa tình nghĩa riêng chung.
– Đoạn thơ là nỗi nhớ người, nhớ cảnh Việt Bắc – mảnh đất gắn bó máu thịt với người cách mệnh. Ko phải trình bày một cách cụ thể nỗi nhớ, Tố Hữu sử dụng hình ảnh so sánh hết sức lạ mắt “nhớ gì như nhớ người yêu”. Thi sĩ đã lấy nỗi nhớ trong tình yêu làm thước đo trị giá để giải nghĩa, lí giải cho tình cảm cán bộ đối với nhân dân. Vì thế, đó ko phải là nỗi nhớ của ý thức, của nghĩa vụ nhưng mà là nỗi nhớ của hai trái tim yêu, của tình cảm tâm thành.
– Câu thơ “Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương” trình bày hai nửa thời kì của nỗi nhớ: vế đầu là thời kì đêm trăng, vế sau là thời kì buổi chiều lao động. Thời kì như chảy ngược, nỗi nhớ đi từ sắp tới xa. Để rồi tình yêu như chuyển thành nỗi nhớ trong tình cảm gia đình. Toàn ko gian núi rừng Việt Bắc được gói gọn trong ko khí gia đình ấm áp tình thương:
“Nhớ từng bản khói cùng sương
Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về.”
=> Hiện lên trong nỗi nhớ nhưng mà Tố Hữu trình bày là một Việt Bắc thân yêu, đẹp bình dị nhưng mà thơ mộng với nhịp sống êm đềm. Hình ảnh “bếp lửa” là một hình ảnh nhiều sức gợi. Nó cho thấy con người Việt Bắc ấm áp, giàu mến thương đồng thời trình bày tình cảm chứa chan, nồng nàn nhưng mà người cán bộ cách mệnh dành cho con người nơi đây mỗi lúc nhớ về. Tình cảm quân dân kết tinh trong ngọn lửa thiêng liêng bất tử đó.
b. So sánh sự tương đồng giữa nỗi nhớ được nhắc tới trong Tây Tiến và Việt Bắc:
– Điểm giống nhau:
+ Đều trình bày nỗi nhớ gắn với một vùng đất cụ thể. Nếu như nỗi “nhớ chơi vơi” của Quang Dũng gắn với địa danh Tây Tiến thì nỗi “nhớ người yêu” của Tố Hữu gắn chặt với ko gian Việt Bắc.
+ Tiếng nói thơ giản dị, mộc mạc, đầy ý nghĩa.
– Điểm không giống nhau:
+ Tây Tiến: sử dụng một loạt các tên địa danh để cụ thể hóa nỗi nhớ, sử dụng khôn khéo văn pháp lãng mạn lúc viết về hiện thực. Thể thơ 7 chữ điêu luyện.
+ Việt Bắc: nêu rất nhiều ko gian (đầu núi, lưng nương, bản, bếp lửa), thời kì không giống nhau (trăng lên đầu núi, nắng chiều, sớm khuya), thể thơ lục bát làm cho nỗi nhớ đậm chất dân gian.
– Nguyên nhân của sự khác lạ:
+ Lí giải từ hoàn cảnh sáng tác và phong cách nghệ thuật của từng thi sĩ.
3. Kết bài
    Đây là hai đoạn thơ rực rỡ trong bài thơ trữ tình của nền thi ca cách mệnh. Thông qua cách trình bày nỗi nhớ rất riêng lẻ của từng thi sĩ, chúng ta thấy được phong cách thông minh đặc trưng của họ và điều đó tạo nên dấu ấn lâu bền trong lòng người đọc.
– Hai đoạn thơ đều diễn tả những nỗi nhớ rất sâu đậm về một địa danh cụ thể gắn với một vùng đất ngập tràn kỉ niệm.
– Dù là nỗi nhớ chơi vơi hay nỗi nhớ người yêu thì chúng ta đều nhận thấy mức độ sâu nặng trong tình cảm thương nhớ của hai thi sĩ.
– Họ ko chỉ nhớ về một nơi cụ thể nhưng mà đó còn là nơi cất giấu những kỉ niệm, những ân tình kháng chiến, những gieo neo đã từng trải qua và hơn thế nữa còn là tình cảm quân dân gắn bó.
Bài văn mẫu So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc

(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});

     Từ lịch sử văn học toàn cầu nói chung và lịch sử văn học Việt Nam nói riêng, có thể thấy lúc thi sĩ giải quyết được những yêu cầu đó, thì tác phẩm và tên tuổi của họ sẽ trường tồn mãi với thời kì. Tiêu biểu cho nền văn học Việt Nam thời đoạn 1945 – 1975 là hai tác giả Quang Dũng và Tố Hữu. Cho dù cùng viết về nỗi nhớ tha thiết những địa danh từng công việc, gắn bó trong suốt những tháng ngày gieo neo nhưng mà hào hùng cả dân tộc cùng tham gia kháng chiến chống Pháp, song mỗi thi sĩ đều có một nét đẹp rất riêng, rất lạ mắt trong sáng tác, trình bày qua đoạn trích của hai bài thơ “Tây Tiến” và “Việt Bắc”.
     Tám câu thơ đầu trong bài thơ “Tây Tiến” đã trình bày nỗi nhớ da diết của Quang Dũng qua việc mô tả rừng núi miền Tây, nhắc nhở những kỷ niệm về các chặng đường hành quân gieo neo nhưng mà kiên cường, quả cảm:
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi !
….
Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”
      Mở đầu bài thơ là một tiếng gọi tha thiết: “Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!” – ta cảm thu được dồn nén trong một câu thơ bảy chữ ngắn ngủi là cả một nỗi nhớ cồn cào, da diết khôn nguôi. Vần “ơi” ngân nga, khiến nỗi nhớ dường như kéo dài triền miên. Và nỗi nhớ đó lại càng trải rộng thêm ra, trùm phủ khắp ko gian núi rừng miền Tây lúc chữ “nhớ” được lặp lại hai lần trong câu thơ thứ hai. Cái tài tình của Quang Dũng là đã mô tả nỗi nhớ đó là “nhớ chơi vơi” – một hình ảnh thơ đầy thông minh, lạ mắt và đem lại một hiệu quả vô cùng đắt giá. Từ “chơi vơi” cùng từ “ơi” ở câu trên vang vào thơ như một tiếng vọng, tạo ra một sự âm vang, gợi lên cái phiêu diêu, cái “chơi vơi” của thi sĩ giữa những hình ảnh của rừng núi trở về, hiện lên sống động rợn ngợp khắp ko gian. Một người ngoài cuộc hẳn ko thể có nỗi nhớ đó. Chỉ có Quang Dũng với nỗi lòng của mình mới có nỗi nhớ đó nhưng mà thôi. Thông thường, người ta thường nhớ về kỷ niệm để lại dấu ấn thâm thúy nhất với mình. Nhân vật trước nhất trong nỗi nhớ của Quang Dũng là nhớ về rừng núi:
“Nhớ về rừng núi…”
    Có nhẽ bởi trong suốt cuộc hành quân cùng binh đoàn Tây Tiến, rừng núi chính là quang cảnh đặc trưng nhất, thân thuộc nhất đối với Quang Dũng và đồng chí. Rừng núi in đậm bao thú vui nỗi buồn của người lính. Hơn người nào hết, tác giả chính là người thấm thía nhất những trắc trở mình đã từng trải qua:
“Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm
Nghìn thước lên cao, nghìn thước xuống
Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”
     Quang Dũng ko mô tả thẳng những trắc trở gieo neo của người lính nhưng mà chỉ mô tả cái hoang vu khắc nghiệt của một vùng rừng núi hoang dại; song đọc đoạn thơ người nào cũng hiểu, cũng có thể tưởng tượng ra cuộc sống tranh đấu của người lính Tây Tiến. Những địa danh “Sài Khao”, “Mường Lát”, “Pha Luông” xa lạ càng làm cho núi rừng trở thành xa ngái, hoang vu, nhưng mà ở đó, kỷ niệm ùa về trước nhất trong thi sĩ chính là những cuộc hành quân:
“Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi”
     Câu thơ chùng xuống, đều đều, gợi lên sự mỏi mệt, bải hoải, nặng nề, khiến ta tưởng nghe đâu đoàn binh Tây Tiến sắp ngã xuống, sắp bị lấp chìm đi trong sương núi. Nhưng ko, âm điệu bài thơ bỗng trở thành nhẹ bâng, bồng bềnh bởi một câu thơ nhiều thanh bằng:
“Mường Lát hoa về trong đêm hơi”
     Đó là hương hoa đêm của núi rừng đưa hương ngát hương, hay là hình ảnh những ngọn hoa chúc trên tay người lính cầm trong cuộc hành quân giữa đêm dài? Có nhẽ hiểu theo nghĩa nào cũng đúng, hình ảnh nào cũng rất hay, rất đẹp, rất lãng mạn hiện lên trong một ko gian mờ ảo, phiêu bồng “đêm hơi”. Câu thơ đã xóa tan đi sự mỏi mệt của đoàn quân Tây Tiến để đoàn quân bước tiếp, tiếp tục vượt qua những chặng đường gieo neo:
“Dốc lên khúc khủy dốc thăm thẳm
Nghìn thước lên cao, nghìn thước xuống”
     Hình ảnh “khúc khuỷu” hiện lên làm ta cảm giác trục đường đi khó khăn, vất vả biết mấy. “Dốc thăm thẳm” lại làm cho những trắc trở đó dài thêm ra, sâu hút xuống, và cũng như tôn vị trí người lính đang đứng lên cao vòi vọi, sau lúc đã vượt lên những trục đường ngòng ngoèo, uốn khúc. Đọc câu thơ lên ta cảm nhận rất rõ những bước chân nặng nề gắng gượng gập, những hơi thở nặng nhọc của người lính lúc vượt qua hết con dốc này tới con dốc khác, dốc chồng lên dốc, hết dốc lên cao lại dốc lao xuống vô cùng vô tận. Tự nhiên, địa hình khắc nghiệt của Tây Bắc hiện lên rõ nét, sinh động qua nét bút bạo, khỏe, gân guốc, tiếng nói có tính chạm khắc với một loạt những từ láy “khúc khuỷu”, “thăm thẳm”?
     Song, dù tự nhiên có khắc nghiệt tới đâu, chặng đường có gieo neo cách mấy thì người lính Tây Bắc vẫn hiên ngang, oai dũng vô cùng qua hình ảnh:
“Hẻo lánh cồn mây súng ngút trời”
     Giữa cái xa xôi, hiu hắt, vòi vọi của độ cao, nơi nguy hiểm chồng chất dựng lên thành dốc, thành cồn, người lính đứng đó, mái đầu và đầu súng như chạm vào mây trời, ngang tàng, hiên ngang và khí phách. Hình ảnh thơ tếu táo “súng ngửi trời” đã nhấn đậm thêm vào vẻ đẹp đó của người lính. Ta thấy con người và cây súng đã làm chủ được tự nhiên, làm chế ngự được những khắc nghiệt, thử thách gian lao của một vùng sơn cước u minh. Quang Dũng đã sử dụng một hình ảnh hết sức thông minh, và vô cùng đắc địa. Chỉ một từ “ngửi” đã nói lên được cái ngông, cái ngang tàng của người lính trẻ. Đó ko phải là “chạm trời”, hay “chọc trời” nhưng mà cây súng ở đây lại “ngửi trời”? Bao nhiêu gian lao lúc vượt dốc, băng đường, trở thành một việc vô cùng đơn giản, dễ dàng, cỏn con, chỉ để người lính “ngửi” xem trời như thế nào nhưng mà thôi.
    “Nghìn thước lên cao, nghìn thước xuống” cũng giống câu thơ: “Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm” có nhịp ngắt 4/3 với điệp từ và hai vế đối đã bẻ gập câu thơ, vẽ nên trong ko gian những đường gấp khúc của rừng núi Tây Bắc: lên cao ngút trời, sâu xuống vô cùng, tun hút ko thấy đáy. Đấy vậy nhưng mà lúc vượt qua những chặng đường hành quân tương tự, dường như người lính lại không phải mỏi mệt, bởi dường như bao nặng nhọc đã vơi đi hết bởi một câu thơ toàn thanh bằng lạ mắt:
“Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”
     Đó chính là cái tài ở thơ Quang Dũng. Câu thơ đã gợi lên cái phiêu diêu, chơi vơi, bay bổng nhẹ thênh của ko gian rộng mở. Những mỏi mệt đã lùi hết về phía sau, vương lại nơi những khấp khểnh đường đi nhưng mà người lính đã vượt qua. Người lính hiện giờ chỉ thấy quang cảnh trước mắt trải ra ngút nghìn: những ngôi nhà xa xôi, chìm khuất ẩn hiện trong màn mưa, gợi lên sự bâng khuâng và thoáng thầm lặng trong nỗi nhớ quê nhà.
    Tám câu thơ mở đầu “Tây Tiến” đã gợi ra toàn cảnh những vất vả, gian lao, của chặng đường hành quân giữa tự nhiên khắc nghiệt, rợn ngợp. Đó có nhẽ là những ấn tượng thâm thúy và đậm nét nhất trong những kỷ niệm về Tây Tiến của thi sĩ. Xuyên suốt đoạn thơ, ta cảm thu được nỗi nhớ lúc dâng lên ồ ạt, mãnh liệt, lúc lại như tràn ra mênh mang sâu lắng qua từng câu thơ, vần bằng xen giữa những câu thơ vần trắc, âm hưởng thơ trùng điệp, lúc lên bổng lúc xuống trầm, lãng mạn và cũng hào hùng khôn tả.
     Cũng là một nỗi nhớ về nơi đã từng gắn bó trong những năm tháng hoạt động Cách mệnh, song ta lại bắt gặp một phong cách thơ hoàn toàn khác với “Tây Tiến”, đồng thời mang một vẻ đẹp riêng, đó là bài “Việt Bắc” của Tố Hữu. Nếu như “Tây Tiến” được viết theo thể thất ngôn trường thiên thì “Việt Bắc” được Tố Hữu viết theo thể thơ lục bát, mang ít nhiều âm hưởng của ca dao, dân ca. Có nhẽ bởi vậy nhưng mà nỗi nhớ trong bài thơ là một nỗi nhớ tha thiết, cồn cào nhưng mà sâu lắng, đượm đà, ngọt ngào, đặc trưng là đoạn thơ:
“Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi, trăng chiều lưng nương
Nhớ từng bản khói cùng sương
Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về
Nhớ từng rừng nứa bờ tre
Ngòi Thia sông Đáy suối Lê vơi đầy
Ta đi ta nhớ những ngày
Mình đây, ta đó đắng cay ngọt bùi…”
     Đọc đoạn thơ, ta thấy ở “Việt Bắc” là một “vân chữ” hoàn toàn khác với “Tây Tiến”. Cả đoạn thơ là một khúc ca êm ái, ngọt ngào, chứa chan tình cảm với lời thơ mở đầu:
“Nhớ gì như nhớ người yêu”
    Nỗi nhớ người yêu là nỗi nhớ như thế nào? Đó là nỗi nhớ nhưng mà chỉ có những người từng trải qua cảm giác yêu rồi mới có thể hiểu rõ được. Tố Hữu đã từng tâm tình với Moselle Gansel – một nhà nghiên cứu văn học người Pháp, rằng ông đã phải lòng quốc gia mình, vậy cho nên ông nhớ quốc gia mình, yêu quốc gia mình như nhớ, như yêu hai người nữ giới trong trái tim ông. Chính vì thế nhưng mà Tố Hữu mới có thể viết ra một câu thơ lãng mạn tới vậy để mô tả nỗi nhớ về Việt Bắc “Nhớ gì như nhớ người yêu”. Đó là nét riêng trong thông minh, một hình ảnh thơ nhưng mà chỉ có Tố Hữu mới hiểu rõ và viết ra đầy tình cảm khiến ta liên tưởng tới câu ca dao:
“Nhớ người nào bổi hổi bổi hổi”
Như đứng đống lửa như ngồi đống than”
     Đó là nỗi nhớ về những quang cảnh thơ mộng đầy thi vị của vùng Tây Bắc:
“Trăng lên đầu núi, trăng chiều lưng nương”
     Hai vế câu thơ là chỉ thời kì lứa đôi hò hứa nhau. Người Việt Bắc cần mẫn, lam lũ, nên thời kì ngơi nghỉ trong ngày là rất ít, những chàng trai cô gái chỉ có thể gặp mặt nhau lúc trăng đã lên ngang tầm đỉnh núi, hoàng hôn đã buông lưng chừng nương rẫy nhưng mà thôi. Có nhẽ bởi vậy cho nên quang cảnh lúc đó mới là đẹp nhất, lãng mạn nhất trong ngày, nên đã để lại ấn tượng trong Tố Hữu một cách rõ nét và thâm thúy hơn cả.
     Nằm bình yên giữa núi cao và nương rẫy là những bản làng người dân tộc vùng cao. Khói bếp thổi cơm đưa lên hòa cùng với sương sớm và sương chiều buông phủ xa mờ, tạo nên một bức tranh nên thơ, lãng mạn mơ mòng:
“Nhớ từng bản khói cùng sương”
     Trong những ngôi nhà chìm khuất trong khói sương đó là hình ảnh cô thôn nữ tảo tần:
“Sớm khuya bếp lửa ý trung nhân đi về”
      Những cô gái Việt Bắc thao thức kì vọng bên bếp lửa gợi lên ko gian ấm áp tình người và cả tình đời, lưu giữ lại trong tác giả một hình ảnh thân yêu, ấm áp. Việt Bắc có những vùng ngút ngàn tre nứa, mang đầy sức sống và cũng mang bóng vía của con người nơi đây và những vẻ đẹp giản dị, mộc mạc nhưng mà thẳng thắn, kiên cường quật cường. Tác giả nhớ về rừng tre nứa cũng là nhớ phẩm chất của con người nơi đây:
“Nhớ từng rừng nứa bờ tre”
     Nhớ từ những bản làng, người cán bộ đưa tầm nhìn của nỗi nhớ rộng sang những rừng tre nứa, rồi những con suối, dòng sông len lỏi giữa núi rừng:
“Ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê rơi đầy”
     Hai chữ “vơi đầy” ko chỉ mô tả dòng nước nhưng mà còn để chỉ sự ấm áp của tình nghĩa gắn bó giữa cán bộ Cách mệnh và người dân Việt Bắc suốt 15 năm dài kháng chiến.
  Tương tự, mỗi bài thơ đều có phong cách rất riêng, khơi gợi lên trong lòng độc giả những sắc thái xúc cảm không giống nhau. Đó chính là “vân chữ” của mỗi tác giả, tạo nên trị giá riêng cho mỗi bài thơ, làm nên sự nổi tiếng và sức vạn thọ bền cho tác phẩm. Viết ra được những lời thơ tương tự là nhờ vào ko chỉ tài năng nhưng mà còn là khả năng đào sâu tìm tòi những điều mới mẻ và những xúc cảm, cảm nhận riêng của từng tác giả. Có thể nói Tố Hữu và Quang Dũng là những người nghệ sĩ thứ thiệt với mỗi “dạng vân chữ” độc tồn, “ko trộn lẫn” của riêng mình.
…/…
Từ dàn ý So sánh nỗi nhớ trong bài Tây Tiến và Việt Bắc nhưng mà Top loigiai đã hướng dẫn trên đây, các em hãy vận dụng tri thức đã học, liên kết với cách hành văn của mình để làm thành một bài viết hoàn chỉnh nhé. Ngoài ra, chúng tôi thường xuyên cập nhật những bài văn mẫu lớp 12 hay nhất phục vụ việc học văn của các em. Chúc các em luôn học vui và học tốt!
Đăng bởi: Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Lớp 12, Ngữ Văn 12